İçindekiler
Böbrek Yetmezliği Nedir
Böbrek yetmezliği nedir? Böbrek yetmezliği belirtileri nelerdir ve böbrek yetmezliği tedavisi nasıl olur? Böbreğin insan vücudundaki görevi vücuttaki tuz, su ve kalsiyum dengesinin sağlanması, idrar yardımıyla zararlı maddelerin vücuttan atılmasını sağlamaktır. Ayrıca böbrek hormon ve şeker metabolizmasına katkı sağlar. Böbrek yetmezliği nedir sorusunun cevabı böbreğin bu işlevlerini yerine getirememesi durumudur olarak verilebilir. Hastalık akut (ani) ve kronik (sinsi) olmak üzere ikye ayrılır.
Akut Böbrek Yetmezliği
Böbreklerin ani bir şekilde, günler hatta saatler içinde görevini yerine getirememesi durumudur. Böbreklerin ani bir şekilde vücuttaki atık suyu boşaltamaması, kanı temizleyememesi söz konusu olduğunda sindirim sistemi ve kalp de dahil olmak üzere bütün vücut olumsuz etkilenir. Vücutta su toplanmasına ve kas güçsüzlüğüne sebep olur. Akut böbrek yetmezliği acil müdahale edilmesi gereken bir durumdur. Gerekli tedavi yapılmadığında veya geç müdahale edildiğinde hastada kalıcı hasarlar bırakabilir, kronik yetmezliğe dönüşebilir ve ölümle sonuçlanabilir. Zamanında yapılan tedavi ile hastalığın iyileşmesi mümkündür.
Kronik Böbrek Yetmezliği
Kronik kelimesinin anlamı gerçekleşmesi zaman alan ve sürece yayılan, kalıcı demektir. Kronik böbrek yetmezliği de akutta olduğu gibi bir anda gelişmeyen, böbreklerdeki işlev kaybının zamana yayıldığı ve geri dönüşü çok da mümkün olmayan hasarların kaldığı durumdur. Akut yetmezlikte iyileşme ve böbreğin sağlığına kavuşması mümkün iken kronik yetmezlikte iyileşme söz konusu değildir. Kronik yetmezlikte yapılan tedavi böbreğin iyileşmesine yönelik değil, hastalığın ilerlememesine yöneliktir. Kronik yetmezliğin ilerlediği ve son aşamaya geldiği durumlarda hastalar diyalize ve böbrek nakline ihtiyaç duyarlar.
Böbrek Yetmezliği Nedenleri
Böbrek yetmezliği nedenleri Kronik ve Akut yetmezlikte farklılıklar göstermektedir. Her iki grup hastalık için en çok görülen nedenler şu şekildedir:
Akut Böbrek Yetmezliği Nedenleri
- Yanık, kusma, ishal ve yoğun kanama sonucunda kan basıncının düşmesi.
- Sağlıksız ortamlarda yapılan düşükler ve gebelik zehirlenmesi.
- Böbrek damarlarının tıkanması ve nefrit gibi böbrek hastalıkları.
- Kalp yetmezliği.
- Prostat büyümesi, kanser veya taşa bağlı oluşan idrar yolu tıkanması.
- Akut böbrek yetmezliği nedenleri arasında en çok öne çıkanlardan biri de ilaçlardır. İlaçlar mutlaka doktor kontrolünde alınmalıdır.
- Büyük ameliyatların geçirilmesi.
- Kas zedelenmeleri.
Kronik Böbrek Yetmezliği Nedenleri
- Böbrek iltihabı.
- Hipertansiyon.
- Şeker hastalığı.
- İdrar yolu hastalıkları.
- Böbrek kistleri.
Böbrek Yetmezliği Belirtileri
Böbrek yetmezliği belirtileri hastalığın ilk evrelerinde çok belirgin değildir. Erken dönemde görülen tek böbrek yetmezliği belirtisi gece sık tuvalete çıkmadır. Ancak bu durum yatmadan önce çok sıvı tüketenlerde ve prostat hastalarında da görülebilir. Bunların dışında gece sık tuvalete çıkma söz konusu ise gerekli doktor muayenesinin yapılması gerekir. Hastalığın daha ileri evrelerinde ise gece idrara kalkmaya ek olarak idrar miktarında azalma, çarpıntı, uyku bozuklukları, nefes darlığı halsizlik, iştahsızlık, çabuk yorulma, hipertansiyon, el ve ayaklarda şişlik, göz çevresinde şişlik, ciltte kaşıntı ve kuruluk, geceleri kas krampları ve konsantrasyon eksikliği böbrek yetmezliği belirtileri olarak ortaya çıkar.
Bu belirtilerin görülmesi durumunda en kısa zamanda doktora başvurulmalıdır. Erken teşhis hastalığın tedavi edilebilmesi için çok önemlidir. Hastalığın tanısı kandaki kreatinin ve ürenin ölçülmesi ile kolaylıkla konulabilmektedir.
Böbrek Yetmezliği Tedavisi
Önceleri ölüm ile sonuçlanan bir hastalık olmasına karşılık gelişen bilim ve yapılan çalışmalarla günümüzde böbrek yetmezliği tedavisi çoğu hasta için iyi sonuçlar vermektedir. Ancak hem kronik hem de akut yetmezlikte erken teşhis tedavi için çok önemlidir. Tedavide geç kalınması ciddi hasarlar bırakabilir ve iyileşme şansı azalır.
Böbrek yetmezliği tedavisi hastadan hastaya değişmektedir. Ne tür tedavinin uygulanacağı hastalığın altında yatan nedene bağlıdır. Hastalığın ilk evrelerinde çoğunlukla sadece ilaç tedavisi uygulanır ve ilaçlarla iyileşme sağlanır. Hastalığın ilerleyen safhalarında ise sadece ilaçlar tedavi için yeterli değildir. İler safhadaki böbrek yetmezliği tedavisi için ilaçlar dışında diyaliz ve böbrek nakli de gerekebilmektedir.
Last Updated on 5 Mayıs 2022 by Saglikloji
