İçindekiler
Omega 3 Nedir?
Son yıllarda birçok ürünün üzerinde omega 3 içerdiğini gösteren etiketler yer almaktadır. Sıklıkla da sağlık programlarında, sağlıkla ilgili gazete yazılarında ve beslenme uzmanlarınca sunulan tavsiyelerde bu yağ asidine rastlanmakta. Dolayısıyla insanlarda omega 3 nedir sorusu akıllara gelmekte. Omega 3 insan vücudunun üretemediği, bu nedenle gıdalardan alınması gereken son derece faydalı bir yağ asididir.
Omega 3 ya asitleri faydalı olarak kabul edilen doymuş yağlardandır. EPA (eikosapentaenoik asit), DHA (dokosaheksaenoik asit) ve ALA (alfa-linolenik asit) olmak üzere 3 çeşidi vardır. Bunlarda ALA bitkilerde, DHA ve EPA hayvanlarda bulunur. Hayvanlarda bulunan DHA ve EPA, bitkilerde bulunan ALA dan çok daha faydalıdır. Bunun nedeni de bitkilerden alınan ALA’nın doğrudan kullanılamıyor olmasıdır. ALA vücutta EPA ve DHA ya dönüştürülür. Bu dönüştürme işlemi sırasında da %90-95 oranında kayıp yaşanır.
Omega 3 kaynağı mucize besin Chia tohumu faydaları için tıklayın.
Balık Yağı
Balık yağı günümüzde birçok hastalığın tedavisinde veya tedaviye destek amaçlı besin takviyesi olarak kullanılır. Balıktan elde edilen yağın yaklaşık üçte birinde omega 3 bulunur. Omega 3 açısından zengin balıklar; lüfer, sardalye, kefal, ringa, alabalık, uskumru, ton balığı ve somon gibi yağlı balıklardır.
Balık yağı doğrudan bu balıkların tüketilmesiyle alınabileceği gibi, bu balıkların yağından elde edilen kapsüllerle de alınabilir. Kapsüllerin tüketimi uzman kontrolünde yapılmalıdır. Aksi halde fazla tüketimden kaynaklanan olumsuz sonuçlar görülebilir. Balık yağı dışında da bu çok faydalı doymuş yağ asitleri açısından zengin birçok besin bulunmaktadır.
Omega 3 Nelerde Bulunur?
Omega 3 nelerde bulunur sorusunun cevabı; soğuk su balıkları olan ton balığı, somon balığı, hamsi, uskumru, sardalya ile keten tohumu yağında %60 oranında bulunur. Adaçayında %54, kivide %52, perillada %58 ve semiz otunda %35 oranında bulunur. Bunlar dışında chia tohumu ve daha az olarak da fındık, badem, ceviz, soya fasulyesi, kuru fasulye, soya filizi, nohut, mısır, mısır unu, soya yağı, kanolya yağı, çörek otu yağı, brokoli, tatlı patates, lahana, marul ve diğer yeşil yapraklılardır. Bu değerli yağın bulunduğu miktar kadar hangi besinden hangi türünün alındığı da önemlidir.
Bitkilerden alınan omega 3 te %90-95 kayıp yaşanmaktadır. Buna karşılık Avustralya Kalp Derneği tarafından yapılan araştırmaya göre sağlıklı bir kalp-damar yoluna sahip olmak için alınan omega 3 ün en az 2 gramı bitkisel gıdalardan alınmalıdır. 2 gram bitkisel omega 3 için 30 gram ceviz veya 1 dilim keten tohumu ekmeğe sürülmüş doğal kanola yağı margarini yeterli olur.
Omega 3 İçeren Besinler Nelerdir?
Kırmızı et, tavuk ve yumurtada da omega 3 bulunur. Ancak bu gıdalar tüketilirken kolesterole dikkat edilemelidir. Omega 3 içeren besinler aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- Balık yağı (100 gram balık yağında 35311 mg)
- Somon balığı (100 gram somon balığında 2018 mg)
- Balık suyu (100 gram balık suyunda 220 mg)
- Hamsi balığı (100 gram hamsi balığında 1478 mg)
- Ton balığı (100 gram ton balığında 1298 mg)
- Ringa balığı (100 gram ringa balığında 11861 mg)
- Uskumru balığı (100 gram uskumru balığında 2670 mg)
- Keten tohumu yağı (100 gram keten tohumu yağında 53304 mg)
- Keten tohumu (100 gram keten tohumunda 22813 mg bulunur)
- Kurutulmuş mercanköşk (100 gram kurutulmuş mercan köşkte 4180 mg)
- Filizlenmiş turp tohumu ( 100 gram filizlenmiş turp tohumunda 722 mg)
- Taze fesleğen (100 gram taze fesleğende 316 mg)
- Asma yaprağı (100 gram asma yaprağında 843 mg)
- Sarımsak tozu (100 gram sarımsak tozunda 4279 mg)
- Ceviz yağı (100 gram ceviz yağında 10401 mg)
- Pişmiş brokoli (100 gram pişmiş brokolide 258 mg)
- Kurutulmuş tarhun otu (100 gram kurutulmuş tarhun otunda 2955 mg)
- Kurutulmuş nane (100 gram kurutulmuş nanede 2792 mg)
- Soya yağı (100 gram soya yağında 6789 mg)
Omega 3 Kilo Aldırır mı?
Günümüzün en büyük sorunlarında olan istenmeyen kilolar insanları birçok ürün konusunda temkinli kullanmaya itmektedir. Özellikle bayanlarda faydaları kadar omega 3 kilo aldırır mı konusu da oldukça merak uyandırmakta. Bu doymuş yağ asitleri şekerlerden yağ oluşturan yağ asit sentez enzimini azaltarak yağ depolanmasını düşürür. Bundan dolayı balık yağı kilo aldırmanın aksine kilo kaybını kolaylaştırarak zayıflamaya yardımcı olur.
Omega 3 Hapı
Yapılan araştırmalarda gıdalardan, doğal yollarla alınan omega 3 ün, takviye olarak ve kapsül şeklindeki omega 3 lerden daha iyi özümsendiği anlaşılmıştır. Buna karşılık bazı durumlarda doktorlar takviye omega 3 tavsiyesinde bulunmaktadır. Doktor tavsiyelerine uyulması önemli fakat doktor tavsiyesi dışında kulaktan duyma bilgilerle ve gelişi güzel bu kapsüllerin kullanılması tavsiye edilmez. Vücudun bu ihtiyacının doğal yollarla giderilmesi çok daha sağlıklıdır. Hatta son zamanlarda kapsüllerle ilgili, sağlığa zararlı olduğu yönünde görüş bildiren sağlık kuruluşları ve uzmanların sayısı azımsanmayacak kadar çoktur.
Omega 3 Faydaları
Günümüzde bir çok hastalığın tedavisinde doğrudan veya tedaviye destek besin olarak kullanılan omega 3 ün düzenli olarak, vücudun ihtiyacını karşılayacak şekilde alınması oldukça faydalıdır. Başlıca omega 3 faydaları aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- Kolesterol ve trigliseritleri düşürerek kalp-damar rahatsızlıklarını, akut inme ve kalp krizi riskini azaltır.
- Bağışıklık sistemini güçlendirir.
- Cilt, retina, sperm ve beyin hücrelerini güçlendirir.
- Kanser riskini azaltır.
- Kan şekerinin düzenlenmesinde faydalıdır. Diyabete faydalıdır.
- Romatizma hastalıklara yakalanma riskini azaltır.
- Kanı incelterek kan akışını kolaylaştırır ve pıhtılaşmayı önler.
Anne-Bebek Sağlığı İçin Önemi
Omega 3 yağ asitleri anne karnındaki bebeklerin gelişimi için de öneli katkı sağlar.
- Bebeğin retin ve beyin gelişimine yardımcı olur.
- Anne karnndaki bebeğin kilo alımına katkı sağlar.
- Erken doğum riskini azaltır.
- Annelerdeki doğum sonrası depresyon riskini azaltır.
Zihin Sağlığına Katkısı
Omega 3 yağ asitleri beyin ve sinir sisteminin sağlıklı çalışması açısından büyük katkı sağlar, beyin ve sinir sistemi hastalıkları tedavisinde önemli rol oynar. Balık yağlarının beyin ve sinir sistemine katkıları aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- Depresyon tedavisini destekler.
- Alzheimer, kötü ruh hali, davranış bozukluğu ve depresyon riskini azaltır.
- Hafızayı güçlendirir, dikkat ve konsantrasyona yardımcı olur.
- Sakinleştirir ve saldırganlığı azaltır.
- Kişilik, mizaç ve tepkiselliğe olumlu katkı sağlar.
Göz Sağlığına Faydası
Düzenli omega 3 tüketimi ilerleyen yaşlarda gözde oluşan sarı nokta hastalığı riskini önler. Omega 3 yağ asidi eksikliği yaşayan kişilerde retinadaki görme fonksiyonunun bozulduğu bilinmektedir.
Kemik-Eklem Sağlığına Katkıları
Yapılan araştırmalarda omega 3 yağ asidinin bağışıklık ve iskelet-kas sistemi üzerinde olumlu etkileri olduğu tespit edilmiştir. Kemik-eklem sistemine başlıca faydaları:
- Kemiklerdeki kalsiyum toplanmasını destekler ve kemiklerin güçlenmesine katkı sağlar.
- Kıkırdağa zarar veren enzim hareketlerini düşürür ve eklem iltihabı riskini azaltır.
- Eklemlerde meydana gelen sabah sertliğini ve eklem hassasiyetini azaltır.
- Romatoid artritli hastalarda kullanılan ilaçların azaltılmasına katkı sağlar.
Kalp-Damar Sağlığına Katkıları
Omega 3 yağ asitleri düzenli tüketildiğinde özellikle kalp-damar hastalıkları için büyük fayda sağlar. Omega 3 kullananlarda koroner kalp hastalığı ölüm oranı daha düşüktür. Kalp-damar yolu açısından omega 3 faydaları şu şekildedir:
- Kalp-damar hastalarının veya hastalık riski taşıyanların sağlığını korumasına yardım eder.
- Damar sertliği oluşumunu yavaşlatır.
- Kalp hastalarındaki iyi kolesterolü yükseltip , kötü kolesterolü düşürür.
- Kalp krizi geçirenlerde felç riskini ve ikinci bir kriz riskini azaltır.
Last Updated on 5 Mayıs 2022 by Saglikloji