Böbrek taşı neden olur? Böbrek taşı ağrısı nasıldır ve böbrek taşı belirtileri nelerdir? Böbrek taşı nasıl düşer ve hangi durumlarda böbrek taşı ameliyatı gerekir? Böbrek taşı ve böbrek taşı düşürme ile ilgili merak edilenler yazımızın devamında.
İçindekiler
Böbrek Taşı Neden Olur
İdrar, idrar yoluna geçmeden önce böbreğin orta bölümünde toplanır. Bu bölgede idrardaki ürik asit ve kalsiyum gibi maddeler kristalleşir ve bir araya gelerek kümeleşir. Bu kümelere böbrek taşı adı verilir. Küçük boydaki böbrek taşları bir sorun teşkil etmeden vücuttan atılır. Ancak büyük taşlar mesaneye ilerleyerek idrar yolunda hasara sebep olabilir. İdrar yolunu tıkayarak şiddetli böbrek taşı ağrısı yapabilir.
Böbrek taşının orta yaşlı kişilerde ve gençlerde görülme sıklığı daha fazladır. Ayrıca böbrek taşının erkeklerde görülme oranı kadınlardan daha fazladır. Sıcak bölgelerde yaşayan kişilerde de böbrek taşına daha sık rastlanır. Bunun nedeni sıcak bölgelerde yaşayanlarda su kaybının fazla olmasıdır. Su kaybı fazla olduğunda idrardaki mineral birikimi artar. Daha önce böbrek taşı görülenlerde tekrar görülme riski yüksektir. Bundan dolayı daha temkinli olmalılar ve tedbir almalılar. Böbrek taşı neden olur sorusunun risk faktörleri şu şekildedir:
- İdrar yolu enfeksiyonu
- Böbrek hastalıkları
- Yetersiz sıvı alımı
- Böbrekteki yapısal bozukluklar
- Beslenme alışkanlıkları
- Bazı ilaçlar
- Genetik etkenler
- Bağırsak ameliyatı geçirilmesi
- Bazı bağırsak rahatsızlıkları
- Sıcak bölgelerde yaşamak
- Gut hastalığı gibi metabolik hastalıklar
Böbrek taşı neden olur dendiğinde en çok karşımıza çıkan etmenler yukarıdaki gibidir. Böbrek taşından korunmak için bazı önlemler alınabilir. Böbrek taşından korunmanın yolları şu şekildedir:
- Bol su tüketmek (her gün en az 2,5 litre sıvı almak)
- Gazoz ve kola gibi asitli içecekleri tüketmemek
- Elma, portakal ve greyfurt suyu böbrek taşı riskini arttırır. Limon suyu ise böbrek taşı oluşumunu engeller.
- Daha az tuz tüketmek
- Stresten kaçınmak
- Çay, kakao, çikolata, soya, pancar, karabiber, kuru incir, haşhaş tohumu, badem, maydanoz, çilek, ıspanak ve böğürtleni fazla tüketmemek
- Bira böbrek taşı riskini arttırırken şarap koruyucu etki gösterir
- Düzenli egzersiz yapmak ve hareketsiz yaşam tarzından kaçınmak
- Süt ve süt ürünleri tüketmek
Böbrek Taşı Belirtileri
Böbreklerde oluşan taş üst idrar yoluna ilerlemediği sürece böbrek taşı belirtileri görülmez. Fakat taş mesaneye doğru ilerlemek için üst idrar yoluna indiğinde idrar yolunu tıkar ve böbrek taşı belirtileri ortaya çıkar. Böbrek taşı belirtileri şu şekildedir:
- Koyu renkli ve kokulu idrar, idrarda kan
- İdrar yaparken yanma ve sık idrara çıkma isteği
- Kusma ve mide bulantısı
Böbrek taşı belirtileri arasında en rahatsız edici olanı ve en sık rastlananı böbrek taşı ağrısı olarak karşımıza çıkar.
Böbrek Taşı Ağrısı
Böbrek taşı ağrısı en sık görülen böbrek taşı belirtileri arasındadır ve çok şiddetli bir ağrıdır. Böbrek taşı ağrısı sırtın alt kısmında, yanlarda ve karın bölgesinde aniden beliren ve hafifleyen bıçak kesiği şeklindedir. Böbrek taşı ağrısı testislere ve kasık bölgesine doğru da ileleyebilir. Ağrı esnasındaki duruş pozisyonu ağrıyı engellemez. Ağrı bir anda belirir ve ortadan kaybolur. Bıçak kesiği şeklindeki iki şiddeti böbrek taşı ağrısı arasında genellikle ağrı hissedilmez. Ağrının şiddeti taşın büyüklüğü ile ilişkili değildir.
Böbrek Taşı Düşürme
Böbrek taşı düşürme oldukça sancılı bir süreçtir. Günümüzde yaygın görülen sorunlardan biri olan böbrek taşı birçok kişiye yoğun ağrılar yaşatmaktadır. Yukarıdaki böbrek taşı belirtiler görülmesi durumunda veya herhangi bir başka nedenle böbrek taşı şüphesi oluşması halinde mutlaka doktora başvurulmalı, böbrek taşı düşürme işlemi doktor tavsiyesi ve gözetiminde gerçekleşmelidir.
Böbrek Taşı Nasıl Düşer
Böbrek taşı nasıl düşer? Böbrek taşı kendi kendine düşebilecek boyuttaysa herhangi bir müdahaleye gerek duyulmaz. Hastaya bol su verilir ve taşın düşmesi beklenir. Bol sıvı tüketimi ile böbrekten çıkan taş idrar kesesine düşer ve kolaylıkla vücuttan atılır. Böbrek taşı nasıl düşer noktasında müdahale gerektirmeyen taşlar ufak boyutlu böbrek taşlarıdır. 5 mm’nin altındaki taşların %90’ı kendiliğinden düşer. Daha büyük taşlarda ise kendiliğinden düşme mümkün olmayabilir ve dışarıdan müdahale gerekebilir. Büyük boyuttaki taşlar idrar yolunda kalarak idrar akışına engel olur. Bu durum da şiddetli sancı yapar ve farklı rahatsızlıklara sebep olabilir. Böbrek taşı görüldüğünde vakit kaybetmeden tedavi uygulanmalıdır.
Böbrek Taşı Ameliyatı
Böbrek taşı tedavisinde bütün hastalara benzer bir tedavi metodu uygulanır. İlk akla gene yöntem kesinlikle böbrek taşı ameliyatı değildir. Böbrek taşı belirtileri görülen hastalara teşhis sonrası ilk aşamada bol su içmeleri önerilir ve ağrı kesiciler verilir. Böbrek taşlarının büyük kısmı (%90) bu şekilde düşer. Bu yöntemle cevap alınamayan hastalarda daha ileri tedavi yöntemleri olan ESWT, böbrek taşı ameliyat (PCNL) ve ureterolitotripsi yöntemlerine başvurulur.
- ESWT: Vücudun dışından yollanan şok dalgalarıyla taşın kırılması şeklinde uygulanan tedavi yöntemidir. Bu yöntemle bütün taşlarda başarılı olunamaz. Taşın yerleştiği yer, büyüklüğü, cinsi ve sertliği bu yöntemin başarısındaki etkenlerdir. Yöntemin uygulanması esnasında ağrı ve rahatsızlık hissedilebilir. Bundan dolayı tedavi uygulanacak hastaya işlem öncesinde ağrı kesici verilir. Tedavi tek seans sürebildiği gibi birkaç seansa da ihtiyaç duyulabilir. ESWT 2 cm den küçük taşlara uygulanır ve sert taşlarda tercih edilmez. Organlara zararı olan bir yöntem değildir. ESWT ile böbrek taşının parçalanarak idrar yolundan atılması hedeflenir.
- Böbrek Taşı Ameliyatı: Böbrek taşı ameliyatı böbrek hizasına yaklaşık 1 cm uzunluğunda açılan kesikten müdahale şeklinde yapılır. Bu delikten böbreğe yerleştirilen iki ucu açık tüp içerisinden optik cihazla taş görülür ve çıkarılır. Böbrek taşı ameliyatı sonrasında iyileşme oldukça hızlıdır. Hasta birkaç günde normal hayatına dönmeye başlar. Böbrek taşlarının çıkarılmasında başarılı bir yöntemdir. Büyük ve sert taşlar da PCNL adı verilen böbrek taşı ameliyatı ile rahatlıkla çıkarılır.
- Ureterolitripsi: Bu yöntemde böbrek taşı ameliyatı gibi herhangi bir kesik yapılmaz. İdrar yolundan yollanan özel bir aletle taş görülerek temizlenir. Bu yöntemde de iyileşme süresi oldukça hızlıdır. Hastalar bir gün sonra normal yaşamlarına dönebilirler. Başarı oranı oldukça yüksek bir yöntemdir.
Last Updated on 5 Mayıs 2022 by Saglikloji
