Stres Belirtileri, Stres Nedir, Stres Yönetimi

Stres Nedir?

Stres kişinin kendini baskı altında veya huzursuz hissettiğinde verdiği duygusal, zihinsel, davranışsal ve tepkilerin bütünüdür. Bireyler iş ve ev hayatındaki olumsuzluklar, olumsuz yaşam koşulları, başa çıkılması zor yaşam olayları, hastalık, boşanma, işsizlik, taşınma, evlilik, seyahat gibi olumlu veya olumsuz yaşam olayları sonucunda stres yaşayabilmektedir. Stres nedir noktasında birçok uzman tarafından önemli çalışmalar yapılmaktadır. Bu çalışmalar sonucunda stresin insan vücudu üzerinde önemli etkileri olduğu tespit edilmiştir.

Stres nedir sorusuna cevap arayan uzmanlar, stresin birçok sağlık porblemine sebep olduğunu tespit etmiştir. Stres anında kalp daha fazla enerji üretmeye çalışır. Daha hızlı atmaya başlar ve besinleri daha hızlı pompalar. Kan damarları genişler ve oksijen oranını yükseltmek için nefes alışverişleri hızlanır. Dalakta kan üretimi ve karaciğerde şeker üretimi artar. Göz bebeklerinde belirgin bir büyüme olur. Sindirim hızının yavaşlamasıyla enerji kaslar ve beyin tarafından tüketilir. Vücuttaki bu değişim uzun süreli olduğunda sağlık açısından olumsuz sonuçlar doğurur.

Stres anında vücudun enerji tüketimi artar. Bu nedenle kişi kendini yorgun, endişeli ve güçsüz hisseder. Bununla birlikte uyku problemi, sinirlilik ve konsantrasyon problemi belirir. Daha önceleri kolaylıkla yapılan işler artık kişi için çok zordur. Performans kaybı, içe kapanıklık ve madde bağımlılığı gibi olaylar stresin sebep olduğu durumlardır.

Stresin diğer olumsuz etkileri de nefes darlığı, çarpıntı, baş ağrısı, ateş basması, yutkunma zorluğu, iştahsızlık, cinsel isteksizlik ve vücut direncinin düşmesine bağlı olarak sık sık soğuk algınlığına yakalanmadır. Ayrıca stres süresi uzadığında kemikler ve kaslarda kayıp başlar. Şeker hastalığı ortaya çıkabilir. Bu kadar ciddi olumsuzluklara yol açan bu durumla ilgili, insanların sıklıkla stres nedir, stresle nasıl baş edilir, stres yönetimi nasıl olur gibi arayışlar içine girmesi de olağandır.

Stres Belirtileri Nelerdir?

Stres belirtileri üç ana madde altında toplanmaktadır.

• Fizyolojik Belirtiler: Yerinde duramama, yorgunluk, kas ağrısı, ellerde titreme şeklindeki stres belirtileridir.
• Psikolojik Belirtiler: Sinirlilik, endişe, kontrolsüz duygular, unutkanlık ve konsantrasyon problemi şeklindeki stres belirtileri.
• Davranışsal Belirtiler: Alkol ve sigara gibi maddelere aşırı düşkünlük, uyku düzeni ve beslenme bozuklukları, telaşlı davranışlar ve diğer insanlardan soyutlanma şeklindeki stres belirtileridir.

Stres Nedenleri Nelerdir?

Stres nedir sorusundan çok stres nedenleri nelerdir sorulmalı ve bu nedenlerin ortadan kaldırılmasına yönelik çözümler aranmalıdır. Stres nedenleri herkes için farklı olabilmektedir. Bir olay bir kişi için stres sebebi iken başkasını etkilemeyebilir. Ya da aynı olayın iki farklı kişi üzerinde yarattığı stres farklı şekillerde belirebilir. En yaygın görülen stres nedenleri huzursuz yaşam koşulları, engellenme, zorla yapılan şeyler, savaş, taşınma, kararsızlık, ırkçılığa maruz kalma, boşanma, işsiz kalma, rol çatışmaları, baskıya maruz kalma, belirsizlik, beklentileri gerçekleştirme çabası, hamilelik, çok yoğun çalışma, doyumsuzluk ve yalnızlık olarak sıralanabilir.

Stres Testi

Eğer aşağıdaki soruların çoğunun cevabı evet ise kişi stres altındadır:

• Her zaman yorgun mu hissediyorsunuz?
• Sabahları yorgun mu uyanıyorsunuz.
• Dikkat dağınıklığı mı var? Bir konuya odaklanamıyor musunuz?
• Uyku sorunu yaşıyor musunuz?
• Yaptığınız şeylerden tad almıyor musunuz?
• Sık sık baş ağrısı mı çekiyorsunuz?
• Başkalarına tahammül edemiyor musunuz?
• Kendinizi önemsiz mi hissediyorsunuz?
• Sık sık soğuk algınlığına yakalanıyor musunuz?
• İştahınız arttı mı?
• Hemen sinirleniyor musunuz?
• Dinlenmek için sigara, alkol veya uyuşturucu kullanıyor musunuz?

Basit bir stres testi olarak kendinize bu soruları sorabilirsiniz. Eğer genellikle evet cevabı veriyorsanız hayatınızda değişikliklere ihtiyacınız var demektir.

Stres Bozukluğu

Birçok insan yakınını kaybetmek, kaza, yaralanma ve sakat kalma, ciddi hastalık ve kişisel saldırı gibi travmatik olaylar yaşar. Bu olayların verdiği büyük acı zamanla azalır ve unutulur. Kişiler normal yaşantılarına döner. Çoğu travmatik olaydan sonra kişiler bu şekilde kendiliğinden iyileşir. Buna karşılık bazı kişilerde bu iyileşme olmaz. Aylarca hatta yıllarca olayın etkileri devam eder, uzun süre travmadan kaynaklı kaygı ve stres yaşarlar. Bu kişiler sıklıkla olayla ilgili kabuslar görebilir veya olayı tekrar yaşıyormuş gibi hissedebilirler. Kişide uyku bozuklukları, yalnızlaşma, konsantrasyon bozuklukları görülebilir. Bu duruma stres bozukluğu denir.

Stres Yönetimi Nasıl Olur?

Stres kelimesi insanlar için olumsuz bir çağrışıda bulunmaktadır. Buna karşılık stresin olumlu etkileri de vardır. Stresin etkilerinin olumsuz veya olumlu olması stresin miktarına bağlıdır. Fazla stres kadar stresin hiç olmaması da birçok sağlık problemine sebep olur. Stres gerektiği kadar olduğunda kişiyi yapacağı iş konusunda harekete geçirir ve motive eder. Ancak stres oranı arttıkça birçok problemi de beraberinde getirmektedir. Stres yönetimi de bu noktada büyük önem kazanmaktadır. Stres yönetimi nasıl olur ve stresle başa çıkmak için neler yapılmalıdır?

Stresle Başa Çıkma Yolları

Stresle başa çıkmanın yolu zamanı verimli kullanmaktan geçmekte. Yani birey gününü bir düzen içinde, her şeye vakit ayırarak geçirmelidir. Sadece okul, ödev ve iş benzeri mecburi uğraşlarla değil, egzersiz, beslenme, eğlence gibi aktiviteler de vakit ayırılmalıdır. Egzersiz, spor ve diğer fiziksel aktiviteler kişiyi daha zinde tutar ve vücudun fizyolojik şartlarını düzenler. Daha rahat kan gönderen kalp ile beyin daha güçlü kalır. Böylece stres hormonlarından daha kolay kurtulmak mümkün olur. Bunula birlikte beslenmenin de stres yönetimi ve stresle başa çıkma konusunda önemi büyüktür.

Çok fazla kola, kahve ve çay tüketimi stresi arttırır. Bunların yerine tüketilen bitki içecekleri ve meyve suları kişinin enerjisini arttırır ve stresi azaltır. Ayrıca düzenli beslenenler daha zinde olur ve vücutları daha dirençlidir. Böylelikle gündelik olumsuzluklarla daha kolay mücadele ederler ve stresten daha az etkilenirler.

Stres nedir ve stres yönetimi nasıl olur, stresle başa çıkmak için neler yapılır diyenlere bir başka öneri de sosyal faaliyetlerini geliştirmeleridir. Arkadaşlara, aileye daha çok vakit ayırmak ve başka insanlarla keyifli aktiviteler yapmak stresin azaltılmasına yardımcı olacaktır. Yine imaj yenilemek, konsere ve tiyatroya gitmek gibi değişik deneyimler de strese iyi gelebilir. Ayrıca olumsuz olaylar üzerinde sürekli negatif düşünmek yerine, durumun geçici olduğunu ve iyileşeceğini düşünmek de oldukça faydalı olacaktır.

Stres yönetimi ve stresle başa çıkmak için içki, sigara, uyuşturucu, kontrolsüz alışveriş, kendi kabuğuna çekilmek gibi davranışlar işe yaramayacağı gibi durumu daha da kötüleştirecektir.

Hamilelikte Stres

Hamile kadınlarda zaman zaman hormonal değişiklikler ve gebelikle alakalı sorunlar nedeniyle ağlama, sıkıntı, üzüntü, hamilelikte stres, sinirlilik, depresyon, öfke gibi durumlar görülebilmektedir. Anne adayının bu durumu artan hormon seviyesinin anne kanıyla bebeğe geçmesi sonucu bebeği de etkilemektedir. Hamilelikte stresin bebek üzerinde;

• Düşük riski.
• Bebeğin yeterince kilo alamaması.
• Bebeğin zihinsel gelişimine olumsuz etki.
• Duygusal sorunlar.
• Hiperaktivite.
• Erken doğum riski.
• Dikkat eksikliği.
• Sinirlilik.

gibi etkilerinin olduğu bilinmektedir. Bu nedenle hamilelerde stres yönetimi oldukça önemlidir. Hamilelerin stresten korunması için aşağıdaki yöntemler yararlı olacaktır.

• Stres yaratan durumların ortadan kaldırılması için yakınlarınızdan destek alın.
• Düzenli ve sağlıklı beslenin.
• Uyku düzeninize özen gösterin.
• Doktorunuzun tavsiyeleri yönünde egzersiz ve aktiviteler yapın.
• Doğum konusunda bilgi eksikliğinden kaynaklanan korku ve stres varsa, doktorunuzdan konuyla ilgili bilgi alın.

Strese Ne İyi Gelir?

Stres yönetimi konusunda, strese ne iyi gelir noktasında kişiler etkin olmayan ve etkin olan stresle baş etme yöntemlerine sığınmaktadır.  Stres karşısında etkin olmayan yöntemlere başvurulması durumunda sorunlar daha da derinleşecektir. Daha ciddi sağlık sorunları görülecektir. Stres yönetimi konusunda strese ne iyi gelir sorusuna cevap arayanlar etkin olan stresle baş etme yöntemlerinde çözüm aramalıdır.

• Etkin Olmaya Stresle Baş Etme Yöntemler: Aşırı alkol kullanımı, yanlış beslenme, madde bağımlılığı, aşırı kafein tüketimi, içe kapanma ve kontrolsüz alışveriş.
• Etkin Olan Stresle Baş Etme Yöntemleri: Gevşeme tekniklerini öğrenip uygulama, egzersiz ve spor yapma, sosyal faaliyetlere katılma, yürüyüş yapma, düzenli ve sağlıklı beslenme, rahatlatıcı bitki çayları tüketmek ve imaj değişikliğine gitmek.

Last Updated on 5 Mayıs 2022 by Saglikloji