İçindekiler
Capgras Sendromu Nedir
Capgras sendromu, ilk kez 1923 yılında Fransız Psikiyatr Capgras tarafından sanrısal bozukluk sendromu olarak tanımlanmış olup, genelde paranoid kişilik bozuklukları ile beraber rastlanmaktadır. Capgras sendromu vakası ile çok nadir karşılaşıldığından dolayı bu sendrom hakkında çok fazla araştırma yapılmamaktadır. Bu durum Capgras sendromu yelpazesinin sınırlarını tespit etme konusunda sıkıntı çıkarmış olsa bile buna rağmen, mevcut hastalar üzerinde bu güne kadar yapılmış olan araştırmalar ışığında bu sendroma sebep olabilecek önemli nörobiyolojik ve psikolojik bulgular tespit edilmiştir. Capgras sendromu nedir sorusu capgras sendromu belirtileri ile daha iyi açıklanabilir. Panik atak nedir başlıklı yazımızı okumak için tıklayın.
Capgras Sendrom Belirtileri
Capgras sendromu yaşayan kişiler özellikle duygusal bağ kurduğu kişiler, eşyalar ya da hayvanlara karşı yabancılaşma yaşaması ile bilinirler. Kişilerin yüzlerini hatırlamakla birlikte, onlarla ilgili duygulara erişemezler. Bu da bu sendromu yaşayan kişilerde “Acaba bir benzeri onun yerini mi aldı?” algısının oluşmasına sebebiyet verir. Bağ kuramadıkları bu kişilerden kaçmaya, onlarla konuşmamaya, o kişilere karşı tetikte olmaya başlarlar. Onları, kendisine zarar vermek isteyen veya kendisi üzerinden menfaat sağlamaya çalışan sahtekârlar olarak görürler. İlerlemiş durumlarda kişiler sahtekâr olarak gördükleri yakınlarına karşı saldırganlaşmaya, hatta onlardan hiçbir şekilde kurtulamayacağını düşündüren durumlarda, kurtulabilmek için intihar girişimlerinde bile bulunmaya başlayabilirler.
Capgras sendromu nun en belirgin özelliği “duygu” ile “görüntü” arasındaki çelişkili durumdur. Bu durum, “librik sistem” ile “görme merkezi” arasındaki bağlantının (sinirsel) gerekli şekilde sağlanamamış olması anlamına gelir. (Limbik sistem; farklı uyaranlara göre farklı etkilerde oluşan içgüdüsel ya da öğrenilen tepkilerimizi ve duygularımızı kontrolünde bulunduran bir sistemdir). Capgras sendromlu kişiler sevdikleri ile telefonda konuşma sırasında o sıcaklığı yakalayabiliyorlarken o kişileri karşılarında gördüklerinde o sıcaklık kaybolmakta ve kişi karşısındakinin yakını olduğunu kabullenememektedir. Özellikle güçlü duygular beslenilen kişilerde bu durum fark edilmektedir. Fazla anlam yüklenmeyen, herhangi bir sahiplik duygusu beslenmeyen kişilerde bu sendromun fark edilmesi güçtür.
Capgras sendromunda görsellik, duygu ve inanç etkin bir roldedir ve bu üç kavramın önemi bu sendromla birlikte gözler önüne serilmektedir. Kişi karşısındaki kişinin annesi olduğunu mantığında 0 kanıtlasa, çevresindeki herkes buna şahitlik etse bile, kişi o duyguya erişemediğinden dolayı o kadının annesi olduğunu kabullenememektedir. Gerçeklik algısında görüntüden çok hissedilen duygunun ve inancın ön planda olduğu, bu sendrom ile ortaya çıkmaktadır.
Capgras sendromu belirtileri nadir olarak tek başına gözlenebilmekle birlikte, başka psikolojik ya da nörobiyolojik bozukluklarla birlikte görülme ihtimali daha fazladır. Anksiyete bozukluğu başlıklı yazımızı okumak için tıklayın.
Capgras Sendromu Nedenleri
- Beyin paryetal lobunda herhangi bir travma ya da tümör sonucunda oluşan bozukluklar Capgras sendromuna neden olabilmektedir. Beynin “paryetal” bölgesi; kişilerin ve varlıkların farkedilmesini ve tanınmasını, o varlıkların hangi konumda olduğunun bilinmesini ve varlıkların aralarındaki benzerlik ile duygu farkının idrakine varılmasını sağlayan bölgedir. Gerçeklik algısı bu bölge ile sağlanmaktadır. Ne zaman ne yapılması gerekildiğini akılda tutmada ve herhangi bir eylem gerçekleştirirken beyin-beden-uzay konumunun bilincinde olarak gerçekleştirmede yardımcı olmaktadır. Kişiler sadece başka kişileri ya da eşyaları değil, kendi benliğini ya da bedenini de bu bölge sayesinde tanımaktadır. Paryetal lobda oluşan bozukluk durumunda travmanın boyutuna göre bütün bu özelliklerin hepsi ya da bir kaçı inaktive olacağından, kişiler bazı durumlarda kendi bedeninin hissedemediği ve sahiplik bağlantısı kuramadığı parçalarını bile reddeder duruma gelebilecektir (Asomatognozi).
- Paryetal bölgede bir bozukluk olmamasına karşın kişiler Capgras sendromunu yaşayabilmektedirler. Ambivalans duygu durumu ( aynı kişiye zıt duygular besleme durumu) bunda tetikleyicidir. Kişiler kötü anlamlar yüklediği ve nefret dolu olduğu yakınlarına karşı aralarındaki yakın bağdan dolayı bu duyguyu yansıtmamaktadır. Yakın bağ kurduğu kişi hakkında böyle hissettiğinden dolayı suçluluk duymakta ve duygusunu kendi bilincinde bile itiraf etmekten kaçınmakta, bağlarını koparmakta zorlanmaktadır. Bu durumda bilinçaltı devreye girer ve bedeni bu olumsuz etkiden korumak adına kişide algısal oyunların oluşmasını sağlar. Kişiler farkında olmadan aralarında olan bu bağı yalanlamaya başlar. Karşısındakinin gerçek kişi olmadığına, onun yerine geçen başka birisi olduğuna kendini inandırmaya başlar. Bu inanç iyice yerleştiği zaman yakın ilişki içinde olduğu bu kişi ile bağlarını koparmaktan çekinmez.
- Adaptasyon ve güven problemleri ile karakterize olmuş “paranoid” eğilimler de Capgras sendromu nedenleri arasında yer alır.
Capgras Sendromu Tedavisi
- Capgras sendromu tedavisi kaynağına göre değişebilmekle birlikte, doktorun belirlediği antipsikolojik ilaçlarla olumlu sonuçlar alınabilmektedir. İlaç tedavisi zamanla dozu arttırılarak uygulanır.
- Beyinin sağ hemisferindeki herhangi bir lezyon, hasar ya da atrofi (küçülme) ile alakalı ise, bütün bunlara yönelik ilaçlar ya da cerrahi müdahaleler bu sanrısal bozuklukları ortadan kaldırabilmektedir.
- Nadiren gözlenmesi nedeniyle üzerinde fazla araştırma yapılma imkanı bulunamadığından dolayı Capgras sendromuna sebep olduğu tespit edilen birkaç önemli psikolojik ya da nörobiyolojik sorundan başka herhangi bir veri elde edilememiştir ve hala Patofizyologların araştırma konusudur.
Regoli Sendromu
Regoli sendromu da Capgras sendromu ile benzerdir ama ters yönde işlemektedir. Capgras sendromunda görme ile limbik sistem bağı kopukken, Fregoli sendromu nda bu bağlantı olması gerekenden daha sıkıdır ve nötr durumlarda bile kişi aşırı duygu yoğunluğu ve heyecan duyar. Bu aşırı heyecan daha önce kime karşı duyulmuşsa etrafındaki herkesi o kişi zanneder. Kılık değiştirerek o kişinin kendisini bir şekilde takip ettiğini ve kendisini kontrol altına almak istediğini düşünür. Capgras sendromundan daha tedirgin edici hatta korkutucu bir sendromdur, çünkü etrafındaki tehdit unsurları Capgras sendromunda olduğundan daha geniş yelpazelidir. Fizyolojik bir bozukluğun karşılığı olabileceği gibi, herhangi birisine karşı duyulan aşırı korku ya da saplantılı duygular da bilinçaltının oyun oynamasına ve bir süre bu sendromun yaşanmasına sebep olabilmektedir.
Last Updated on 5 Mayıs 2022 by Saglikloji
