İçindekiler
BUN Nedir
Blood Urea Nitrogen’in kısaltılması olan BUN kandaki üre asidi miktarıdır. BUN nedir sorusunu biraz daha açacak olursak; karaciğerde üretilerek idrar yolu ile vücuttan atılan, kanda belli bir miktarda bulunan atık üründür. Vücutta üre azotu üretilmesinin sebebi protein yakımı neticesinde ortaya çıkan amonyağın vücuttan atılabilmesidir.
BUN testi ile de kanda bulunan üre azotu miktarı ölçülür. Test kandan alınan sıvı veya çeşitli vücut sıvılarından yapılabilmektedir. Test sonuçlarına bakılarak böbrek ve karaciğerin ne kadar iyi çalıştığı konusunda önemli bilgiler edinilir. Zaman zaman kanda BUN yüksekliği ya da BUN düşüklüğü meydana gelebilir. Bunun birçok nedeni vardır.
Normal BUN Değeri Kaçtır
BUN normal değer tahlilin yapıldığı cihaz, laboratuvar ve testin yapıldığı metoda göre değişiklik gösterebilmektedir. Ayrıca yaşın ilerlemesiyle birlikte BUN değerinde artış görülür. 60 yaşından büyük kişilerde yetişkinlerde beklenen normal BUN değeri daha fazla olur.
Fungizone ve kortikosteroid tedavisinde kullanılan ilaçlar, Kloromisetin ve Tetrasiklin bezeri antibiyotiklerin kullanılıyor olması test sonuçlarını etkiler ve sonuçlar güvensiz hale gelir. Ayrıca idrar söktürücü kullanıyor olmak da vücutta su kaybına neden olduğundan test sonuçlarını yine güvensiz kılacaktır. Çocuklar ve yetişkinler için normal BUN değeri:
- Çocuklarda 5-18 mg/dL aralığında,
- Yetişkinlerde 10-20 mg/dL aralığındadır.
BUN Testi Neden Yapılır
Testin yapılmasının nedeni aşağıdaki gibi birçok sebepten kaynaklanabilir. Kanda Üre Azotu testi olarak da adlandırılan BUN testi neden yapılır?
- Bir böbrek hastalığının var olup olmadığını tespit etmek ya da var olan bir böbrek hastalığının ilerleyip ilerlemediği konusunda bilgi sahibi olmak için.
- Vücudun susup kalıp kalmadığının kontrolü için kanda üre azotu testi yapılabilir.
- Böbreklerin normal çalışıp çalışmadığının değerlendirilmesi için.
- Karaciğerin normal çalışıp çalışmadığının değerlendirilmesi için.
- Diyaliz hastalarında tedavinin etkinliğinin değerlendirilmesi için.
- İdrar oranında azalma, sık idrar hissi, sırtın alt ve yan bölgelerinde ağrı şikayetleri olan hastalara da BUN testi yapılır.
BUN Düşüklüğü
Çocuklarda 5 mg/dL’nin altındaki, yetişkinlerde ise 10 mg/dL’nin altındaki değerler BUN düşüklüğü olarak değerlendirilir. BUN düşüklüğü neden olur? Hangi hastalıklar sonucunda BUN düşüklüğü görülür?
BUN Düşüklüğü Neden Olur
- Karaciğer hasarları.
- Troid hastalığı.
- Hamilelik belirtileri.
- Besinlerin emiliminde bozukluklar olması.
- Akromegali olduğunda BUN değeri düşer.
- Kas dokusunda meydana gelen ani hasarlar.
- Protein yönünden eksik beslenme.
- Çok fazla sıvı alımı BUN düşüklüğü nedenleri arasındadır.
BUN Yüksekliği
Çocuklarda 18 mg/dL’nin üzerindeki, yetişkinlerde ise 20 mg/dL’nin üzerindeki değerler BUN yüksekliği olarak kabul edilir. BUN yüksekliği neden olur? Hangi hastalıklar BUN yüksekliği sebebidir?
BUN Yüksekliği Neden Olur
- Çok fazla protein ağırlıklı beslenme.
- Yetersiz sıvı alımı, az su içilmesi.
- Böbrek yetmezliği ve diğer bazı böbrek hastalıkları.
- Böbreklerde hasar.
- Bazı antibiyotiklerin yan etkisi BUN yüksekliği nedenleri arasındadır.
- Troid hastalıkları.
- Yüksek ateş.
- Aşırı egzersiz ve fiziksel aktivite.
- Addison hastalığı.
- Şeker veya yüksek tansiyon sonucunda oluşan böbrek hastalıkları.
- Böbreklere yeterli kan akımının olmaması. (Dehidrasyon ya da kalp yetmezliği gibi nedenlerden dolayı.)
- Tümör ya da böbrek taşı kaynaklı idrar akışı azalması.
- Karın ve mide bölgesindeki kanamalar.
- Bağırsaklardaki kanamalar.
- Hamilelik.
- Zihinsel şok ve aşırı stres.
- Yanık sonucu doku hasarı oluşması.
- Kortizon ilaç kullanımı.
BUN Düşüklüğü veya BUN Yüksekliği Tedavisi
Kanda üre azotu yüksekliği veya kanda üre azotu düşüklüğü görüldüğünde hekim tarafından bu düşüklüğün ya da yüksekliğin neden araştırılır. Bu duruma neden olan sağlık sorunu tespit edilerek bu sağlık sorununa yönelik tedavi uygulanır.
Last Updated on 19 Haziran 2022 by Saglikloji
