Yanığa ve Yanık Acısına Ne İyi Gelir, Tedavisi, Yanık İzi Kalmaması İçin

Yanık Tedavisi

Yanık vakaları ne yazık ki hayatımızda sıkça karşılaşılan durumlardır. İnsanların bireysel ve sosyal hayatının kalitesini düşürür. Ev içinde daha çok mutfak kazalarının içinde yer alan yanıklar, dışarıda güneşe maruz kalmaktan ve daha birçok sebepten de yaşanabilmektedir. Küçük kızarıklıklarla sonuçlanan yanıklar basit yöntemlerle geçirilebilirken, vücutta ciddi yaralara sebep olan yanıklar içinse profesyonel destek alınması gerekmektedir. Bahsettiğimiz basit yöntemlerin aile bireyleri tarafından bilinmesi günlük hayatta çok yaşanan yanıkların nasıl iyileştirileceği hususunda oldukça fayda sağlayacaktır. Yazımız yanık tedavisi ve evde yanıklara ne iyi gelir noktasında yapılması ve yapılmaması gerekenler ile ilgili faydalı bilgiler içermektedir.

Yanıklara Sebep Olan Faktörler

1. Yüksek ısı; ateş ve kızgın cisimler
2. Yaş ısı; kaynar sıvılar ve buhar
3. Aşırı güneş ışığı (Bknz. güneş yanıklarına ne iyi gelir)
4. Radyasyona maruz kalınması
5. Elektrik çarpması
6. Duman, buhar ve zehirli gazların solunmasıyla da solunum yolları yanıkları oluşabilir

YanıkDereceleri

Yanıklar derecelerine göre 1-2-3 derece şeklinde ayırabildiğimiz gibi; kaynağına göre haşlanma yanığı, elektrik yanığı, kimyasal yanıklar; hastanın yaşına göre pediatrik, erişkin ve yaşlı yanıkları şeklinde de sınıflandırılır. Yine el, yüz ve ayak yanıkları da ayrı olarak değerlendirilir.

Birinci derece yanık: En hafif yanık türüdür. Güneş yanıkları gibi. Ağrı, hassasiyet olabilir. Bir-iki hafta kadar süren bir kızarıklık da olabilir. Deride dökülme ve derinin yenilenmesi söz konusudur. Yanık izi kalmaz.

İkinci derece yanık: Ter bezleri, kıl kökleri, yağ kökleri ve rezerv doku hasarlanması demektir. Derinin kendini yenilemesi üç haftaya kadar uzayabilir. İki türdür. Yüzeyel ikinci derece yanıklarda iz kalmazken, derin ikinci derece yanıklarda iz kalabilir.

Üçüncü derece yanık: Rezerv dokunun da zarar gördüğü yanık türüdür. Tedavi sürecinde deri yaması yapılacağından iz kalır. Bu derece yanık vakalarında organların işlevlerini kaybetme tehlikesi de olmaktadır.

Yanıklara Ne İyi Gelir

1. Birinci derece yanıkların bakımı evde yapılabilir. Yanıklara ne iyi gelir noktasında, yanan yer dar bir alansa hemen akan ılık suyun altında yangısı geçene kadar tutulmalıdır. Yanan yer geniş bir alansa ilk müdahale olarak temiz bir havluyu ıslatıp hasarlı bölgeyi bu havluyla örtülmelidir. Ya da ısı tutucu özelliğinden dolayı hidrojel içeren pomatlar kullanılmalıdır.

2. İkinci ve üçüncü derece yanık tedavisi için doktor kontrolü gerekir. Toplumda sadece estetik ameliyat yaptığı sanılan ”plastik cerrahi ve rekonstrüktif” birimi yanıklarla da ilgilenmektedir. Bu branşta bir doktora başvurulması gerekmektedir.

3. Üniversitelerin ya da eğitim araştırma hastanelerin yanık merkezleri ve yanık üniteleri bulunmaktadır. Bu birimler sadece yanık vakalarına yardım için kurulmuştur. Teknolojik olarak ve yeni geliştirilen yanık tedavisi yöntemleriyle sentetik ya da deri bankasından temin edilen derilerle yanık tedavileri yapılabilmektedir.

4. Bazı spesifik durumlarda yanığa hiç müdahale etmeden plastik cerrahi uzmanına gösterilmelidir. 2 yaş altı bebeklerin ve belli bir yaş üstündeki alzheimer, koah, diyabet gibi bir hastalığı olan hastaların yanıkları,  göze temas eden yanık vakaları, kapalı ortamda duman soluma olmuşsa bu tip yanma sonucu oluşan yanıklar için de ilgili uzmana başvurmak gerekir.

Yanık Vakalarında Yapılmaması Gerekenler

1. Yanık yaralarının üzerine diş macunu, yoğurt, patates, krem, salça ve tuz sürülmektedir. Böyle yanlış uygulamalar sorunlu yerin yaralarını derinleştirmekte ve tıbbi tedavisini zorlaştırmaktadır. Yanık izi kalmaması için de bu tür uygulamalardan kaçınılmalıdır.

2. Ateş düşürücü hapların yanıkların iyileşmesinde herhangi bir katkısı bulunmamaktadır.

3. Oluşan kabarcıklar patlatılmamalıdır. Bu kabarcıklar yanık bölgesini korur etkiye sahiptir.

4. Yanık üzerine kirli bez konulmaz.

5. Yanık acısına ne iyi gelir çözümü olarak doğrudan buz uygulanmaz

6. Doğru bilinen yanlışlar uygulandığında ikinci derecedeki bir yanık üçüncü derece yanığa dönüşebilir.

Alınması Gereken Önlemler

1. En çok yaşanan çocuk yanıklarını önlemek adına çocuk ve sıcak yan yana bulundurulmamalıdır. Ülkemizde çocuklarda en sık görülen yanık vakaları çay yanıklarıdır.. Bu yüzden çay içerken dikkatli olunmalıdır.

2. Karın ağrısı için kullanılan sıcak su torbaları eskiyip delindiği ya da patladığı için yanma ile sonuçlanabilmektedir. Bunlarla ilgili yine bilinçli hareket edilmelidir.

3. Mutfakta çok kullanılan ocaklarda daha çok arka ocak tercih edilmelidir.

4. Çok basit görünen bu önlemler, sonuçları ağır olabilecek ve en çok yanık vakasına sebep olan durumlar için can yakan kazaları önleyebilecek önlemlerdir.

Last Updated on 5 Mayıs 2022 by Saglikloji