İçindekiler
CRP Nedir
Kandaki c-reaktif protein seviyesini belirleyen teste CRP testi denir. CRP nedir sorusu daha da açılacak olursa; vücutta iltihabi bir durum olup olmadığının belirlenmesi için c-reaktif protein seviyesinin ölçüldüğe testtir. Bu test ile iltihap olup olmadığı belirler ancak iltihabın nerede olduğu konusunda bilgi vermez. Bu konuda başka testler yardımıyla daha ayrıntılı bilgi elde edilir ve uygun tedaviye başlanır. Daha sonra yapılan CRP testi ile uygulanan tedavinin işe yarayıp yaramadığına da bakılabilir. CRP testi istenen başlıca durumlar aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- Bağırsak iltihabı olan hastalardan,
- Romatoid artrit veya lupus şüphesi olan hastalardan
- Kanserden şüpheleniliyorsa
- Ameliyat sonrasında enfeksiyon gelişip gelişmediğinin belirlenmesi için,
- Eklem iltihaplanmaları olan hastalardan,
- Kemik enfeksiyonlarında,
- Mantar ya da bakteriyel enfeksiyonlardan kaynaklanan iltihaplanmalarda,
- İltihabi hastalıkların tedavisinin takibinde CRP testi istenebilmektedir.
Hs-CRP Nedir
Hs-Crp testi yüksek duyarlı CRP testidir. Yani CRP testi ile Hs-CRP testi aynı testtir ancak Hs-CRP testinin hassasiyeti daha fazladır.
Damarların iç kısmını oluşturan hücrelerin iltihaplanması gibi durumlar damar hasarlarına yol açabilmektedir. Bunun sonucunda da hasarın oluştuğu yere göre inme veya kalp krizi riski oluşabilmektedir. Hs-CRP ile CRP yüksekliği daha erken dönemde tespit edilebildiğinden, kalp krizi ve inme riskinin saptanabilmesi için hastalardan bu test istenmektedir.
Kalp krizi için; 0.1 mg/L’nin altı düşük risk, 1.0-3.0 mg/L aralığı orta derecede risk, 3.0 mg/L’nin üzerindeki Hs-CRP değeri de yüksek risk olarak görülmektedir.
Normal CRP Değeri Kaçtır
Normal CRP değeri testin yapıldığı metoda, laboratuvara ve testin yapıldığı cihaza göre değişiklik gösterebilir. Bu nedenle testi yapan laboratuvarın verdiği referans aralığı baz alınmalıdır. Kabul gören genel referans aralığı olarak ise sağlıklı kişilerdeki normal CRP değeri 4.9 mg/L’nin altındaki değerdir.
testten kısa süre önce yapılan yoğun fiziksel aktiviteler, obezite, rahim içi araç kullanımı ve hamilelik test sonucunu etkileyebilir. Bu nedenle test sonucunu değerlendiren doktorun bu konularda önceden bilgilendirilmesi gerekir.
Normal Hs-CRP Değeri Kaçtır
Normal Hs-CRP değeri de yine testi yapan laboratuvar, testin yapıldığı cihaz ve ve testin yapılış metoduna göre değişiklik gösterebilmektedir ve laboratuvarın verdiği referans ayarı baz alınmalıdır. Genel kabul gören normal Hs-CRP değeri 0.1 mg/L’nin altındaki değerdir.
CRP Yüksekliği
Anlamlı bir CRP değeri yüksekliğinden bahsedilebilmesi için 5-10 mg/L üzerinde bir değerin olması gerekir. 3 mg/L üzerindeki değerler hafif yükseklik olarak kabul edilebilir. CRP değerindeki hafif yükseklik olduğu durumlarda kanser riskinde artış olduğu söylenebilir. Hafif CRP yüksekliği kalın bağırsak, akciğer, rahim, yumurtalık ve meme kanseri riskini arttırabilmektedir. Başlıca CRP yüksekliği nedenleri aşağıdaki gibi sıralanabilir:
CRP Yüksekliği Neden Olur
CRP yüksekliği neden olur dendiğinde yüksekliğe neden olan başlıca durumlar şu şekildedir:
- Enfeksiyon hastalıkları
- Kalp damar hastalıkları
- Ciltte meydana gelen yanıklar
- Bazı kanser türleri
- Sigara kullanmak veya dumanına maruz kalmak
- Kalp krizi
- Tüberküloz ya da pnömoni benzeri enfeksiyonlar
- Fiziksel veya duygusal strese maruz kalma
- Darbe alma ve yaralanmalar
- Hareketsiz yaşam sürmek
- Hazır gıdaların çok fazla tüketilmesi
- Ameliyatlar sonrası CRP yüksekliği görülür
- Çevresel toksinlere maruz kalınması
- Bağışıklık sistemi hastalıkları (lupus, inflamatuar bağırsak hastalığı, romatoid artrit vb.)
CRP Yüksekliği Belirtileri
Halsizlik ve yorgunluk CRP yüksekliği belirtileri olarak görülebilmektedir. CRP yüksekliği halsizlik ve yorgunluk dışında bir belirti göstermez.
CRP Nasıl Düşürülür
CRP yüksekliği tedavisinde genellikle altta yatan nedene yönelik bir tedavi uygulanır. Uygulanan tedavinin yanı sıra CRP nasıl düşürülür noktasında hastalara şu önerilerde bulunulur:
- Zeytinyağının CRP’nin düşürülmesinde etkili olduğu bilinir. Bu nedenle hastalara yemeklerinde ve salatalarında zeytinyağı kullanmaları tavsiye edilir.
- CRP yüksekliği neden olur dendiğinde akla gelen başlıca nedenlerden biri de fazla kilolar ve hareketsiz yaşamdır. Bu nedenle doktorlar hastalara sıklıkla egzersiz ve yürüyüş yapmalarını, zayıflamalarını tavsiye etmektedir.
- Magnezyum yönünden zengin olan muz, ay çekirdeği, badem, kaju, çam fıstığı, yer fıstığı, ceviz, balık, koyu yeşil yapraklı sebzelerin tüketilmesi CRP nasıl düşürülür noktasında faydalı olmaktadır.
- Stres ve uykusuzluk da CRP yüksekliği nedenleri arasındadır. Bu nedenle hastalara yeterince uyumaları ve stresten uzak durmalı tavsiye edilmektedir.
- Hastaların Omega-3 yönünden zengin olan hamsi, sardalya, somon, alabalık, ton balığı ve ringa balığı tüketmeleri de CRP’nin düşürülmesine katkı sağlar.
Last Updated on 5 Mayıs 2022 by Saglikloji
